Een paar maanden geleden nam mijn moeder de keuze om haar leven te beëindigen. Het is lastig te zeggen waar het allemaal is misgegaan. Misschien bij haar eigen ouders, en hoe ze haar zonder houvast de wereld in hebben gegooid en behandelt toen ze jong was en hulp nodig had. Misschien bij de psychologen van ouds, die haar enkel heftige antidepressiva en anti-angst middelen lieten slikken, zonder haar onderliggende trauma’s te verwerken. Misschien toen ze alleen, met mijn vader, naar Nederland was verhuisd met een diploma waar lastig werk voor te vinden is zonder rijbewijs. Misschien toen ze mij en mijn broertje had, terwijl ze daar eigenlijk helemaal geen ruimte in haar hoofd voor had. Misschien toen ze was gestopt met antidepressiva slikken. Misschien toen mijn broertje zijn mentale breakdown had, en zich opsloot in zijn kamer zonder eten of drinken door al het gepest op school. Misschien alle keren dat de wereld en de mensen om haar heen niks hadden opgemerkt, omdat ze 'het toch zo goed deed'. Et cetera…
Ik weet alleen nog dat ze de dag van mijn verjaardag nat binnen kwam lopen. Niet vreemd, het had geregend, en ons pap had haar aangeraden om wat te gaan wandelen om haar gedachten op orde te krijgen. Het was toen al een paar weken mis, maar er was geen ruimte in de instituties, bovendien was de kans groter dat ze thuis sneller 'beter werd'. Ze kreeg wat medicijnen en het ging al wat beter- maar na een slechte reactie op de dosis was ze stiekem compleet gestopt. Het was apart, maar ik maakte me toentertijd meer zorgen over hoe dun ze inmiddels was geworden. Zo heb ik haar na heel wat aanmoediging toch aan het eten gekregen. Dat is wanneer ze brak en expliciet aan mij en papa toegaf dat ze suïcidale gedachten had en echt geïnstitutionaliseerd wou worden. We hebben haar geknuffeld, aangegeven dat het ok is, dat we van haar houden, en dat het desondanks alles goed zal komen. Nog één dagje zeiden we, want morgen komt er weer iemand langs, en die kan meer hulp regelen. Ik weet nog dat ze knikte, en het leek te begrijpen en mij een lachje gaf, maar het was niet genoeg.
Ik was als eerste wakker de volgende dag. Ik weet nog hoe stil het toen was 's ochtends, toen ik buiten het afval ging weggooien en de huissleutels op de container vondt, haar fiets weg, en de poort wijd open. Ik was toen al bang. Echt bang. Toen heb ik het direct aan papa verteld, en samen besloten we toch even te wachten op de hulpverlener die later langs zou komen, hopend dat mama toch enkel was gaan wandelen. Helaas is mijn moeder nooit teruggekomen. Nadat de politie was gebeld is haar fiets de volgende dag met sleutel gevonden bij de rivier. Toen wisten we het al. Een week later, vlak na papa's verjaardag, is haar lichaam gevonden door een paar kinderen die waren gaan zwemmen.
Later kwamen we erachter dat haar google maps geschiedenis vol zat met recente searches naar locaties met water. De schoenen die ze thuis had gelaten waren nat met rivierwater en zaten vol gras sprieten, hetzelfde gold voor haar broek, die ze had verstopt. Zo werd het duidelijk dat ze het al had geprobeerd. Ze had het geprobeerd en was teruggekomen. We hadden een kans en toch...en toch ben ik nu pas 21, en zal ik mijn moeder nooit meer zien.
Ik zit vol woede en verdriet over alles wat er is misgegaan, over haar en de toekomst die we nooit meer samen kunnen delen. Ik had nog zoveel hoop om eindelijk 'echt' een moeder te hebben. Ik weet nog zo goed toen ze me een paar week ervoor had verteld dat het haar spijt hoe weinig ze er voor mij was geweest toen ik jonger was, en dat ze het allemaal nog wou inhalen, en of ik haar een tweede kans wou gunnen om mijn moeder te zijn. Ik weet nog hoe blij ik was, en hoe graag ik haar toen had omarmd...
Een week later was ze weer een wrak: trillend, dun, angstig, en constant smekend om vergiffenis en aanmoediging. Zo was zo wanhopig, en we moesten haar toen vaak geruststellen dat ze geen slechte moeder was. 'Ik ben erger dan Hitler', dat had ze nog gezegd bij het eten die avond. Zo weet ik dan ook dat ze het water heeft gekozen omdat ze er altijd angst voor heeft gehad. Want ze wou helemaal geen vrede hebben. Ze vondt niet dat ze dat verdiende. Ze geloofde echt dat er een plekje voor haar in de hel klaarstond. Ze had dan ook zoveel schuld gevoelens die zich op zich had genomen- alsof alle wreedheden in de wereld stiekem haar fouten waren.
En toen moesten we het nog uitleggen aan haar familie. Voor hen gebeurde het zo snel- sneller dan voor ons. Ik weet nog dat ik het ongeluk had om de telefoon als eerst op te nemen, toen pap er even niet was. Ik weet nog hoe haar moeders tante z'n stem brak, en hoe haar alcoholische vader alle schuld op ons heeft gegooid. “Hoe hebben jullie het laten gebeuren”, schreeuwde hij toen aan de andere kant van de lijn. Haar zus geloofde het eerst gewoon niet. Die dacht aan misdrijf, en wou een autopsie, maar daar heeft ze uiteindelijk ook op opgegeven. Ik weet ook nog hoe lastig het was op de begrafenis, en de dagen erna. De angst dat haar vader zou komen opdagen. De vragen van alle familieleden. Het feit dat haar graf zo ver weg is komen te liggen van waar wij wonen, hier in Nederland. Toch was het ook fijn om even samen met familie te zijn.
Het leven is inmiddels verder gegaan. Ik studeer, papa werkt, en mijn broertje begint langzamerhand weer naar school te gaan. De gevoelens komen als eb en vloed, hoewel er geen dag is dat ik niet aan haar denk. Maar ik kan er niet altijd even tegen hoe 'normaal' het is geworden. Ik mis haar nog zo erg, en toch is het ergste van dit alles dat er een rot stemmetje is dat vindt dat het op de een of andere manier beter gaat zonder haar. Maar dat is fout! Want alles wat beter gaat, had veel beter gekund met haar! Ik voel me dan ook zo vaak alleen...Als een klein kind dat huilend om mama vraagt, en gewoon een knuffel wil. Wat een rotzooi, want die knuffel komt nooit meer. Het is een leegte die ik nooit zal kunnen vullen, en ik weet nog altijd niet zo goed wat ik ermee moet.
Vriendinnen kunnen ook maar zoveel betekenen, en ons pap heeft al zo veel aan zijn hoofd...wel heb ik net mijn eerste intake bij de psycholoog achter de rug. Toch voelt dat net wat anders dan het te kunnen bespreken met mensen die iets vergelijkbaars hebben doorstaan. Zo hoop ik met al deze stappen toch deze hele situatie te kunnen verwerken, en er misschien vrede in te vinden ooit.
