Van onbegrip naar inzicht: mijn weg na een destructieve relatie
Bijna een jaar na de scheiding, een terugblik op een verwarrend en pijnlijk jaar
Het is inmiddels bijna een jaar geleden dat de scheiding definitief werd. De maat was vol. Mijn hoofd was eindelijk daar, waar mijn gevoel al veel eerder was. Achteraf denk ik vaak: had ik toen maar geweten wat ik nu weet.
Bewust afstand genomen en teruggekeken
Na de aankondiging van de scheiding heb ik bewust een time-out genomen. Ik ben gaan schrijven, gaan reflecteren. En toen vielen me patronen op, patronen die ik jarenlang vakkundig had genegeerd. Ik ben hierover gaan praten met mensen die ik vertrouw. Wat mij opviel: drie mensen, die elkaar niet kennen, zeiden onafhankelijk van elkaar: "Het klinkt alsof je met een borderliner te maken hebt."
Dat raakte me. Ik had hier geen kennis van, dus ik ben me erin gaan verdiepen. Sommige kenmerken herkende ik wel... tot ik bij het hoofdstuk narcisme aankwam. Daar begon het te dagen. Elke zin, elk voorbeeld, het was alsof ik mijn eigen leven las. Ik kon bijna elk punt afvinken. Het raakte me diep. Ik werd emotioneel, had huilbuien, en ik werd vooral bang. Voor de toekomst. Voor mezelf. Voor mijn kinderen, die nog geen 10 jaar oud zijn.
Onbegrip, frustratie en hulp zoeken
Ik heb geprobeerd te begrijpen waarom ze zich zo gedraagt. Maar er valt niets te begrijpen. Alles is altijd mijn schuld, zelfs als ik objectief bewijs heb van het tegendeel. Ze leeft in een andere realiteit. Het is om gek van te worden.
In het afgelopen jaar heb ik hulp gezocht: bij een coach, een psycholoog, een kindercoach, de mediator van de scheiding, een advocaat en mijn huisarts. Met hen heb ik open gesprekken gevoerd, mijn eigen gedrag besproken, berichten gedeeld, alles.
En ik zeg alles, maar toch benoem ik nergens expliciet het woord narcist. Dat is iets wat ik alleen heb besproken met mijn eigen coach, een gedragsexpert. Tijdens het coachingstraject heeft zij me hierin goed begeleid, maar ze legde er bewust geen nadruk op. Ze hield het breed en helpend, zonder direct te labelen.
Toch gaf ze in onze laatste sessie aan dat wat ik haar had verteld, en wat ze had gelezen, sterke tekenen liet zien van. Maar ze was ook duidelijk: zonder officiële diagnose kun je niets met zekerheid vaststellen. En toch... voor mij voelde dat als een bevestiging van wat ik zelf al langer aanvoelde.
In eerste instantie werd ik vaak aangekeken alsof ik de moeilijke was. Tot ze gingen lezen. Dan sloeg de verbazing toe.
Het blijft escaleren
Maar ondanks de adviezen om ‘tijd te geven’ of dat ‘het wel rustiger wordt’… gebeurt dat niet. Integendeel.
Ik bewaak mijn grenzen steeds beter en communiceer op een rustige, feitelijke manier. Dat lijkt haar juist meer te frustreren. Ik reageer niet meer op verwijten of manipulaties. Ik hou alles schriftelijk, zakelijk, beknopt. Maar co-ouderschap? Daar is geen sprake meer van. Ze ondermijnt waar ze maar kan mijn rol als vader en mijn autonomie.
Ik heb dit herhaaldelijk besproken met alle betrokken professionals. Hun reactie is vrijwel altijd hetzelfde:
- Ze adviseren mij met klem om er niets mee te doen
- Ze vertellen me dat ik gelijk heb
- Ze zeggen herhaaldelijk dat ik goed voor mezelf moet blijven zorgen
En dan… trekken ze zich terug.
Ik weet het niet meer...
En ik? Ik voel me steeds meer alleen staan. Ja, ik weet dat een juridische strijd zwaar is, voor mij én voor de kinderen. Maar wat is het alternatief? Deze voortdurende emotionele manipulatie ondergaan? Is dat beter?
Ik wil geen strijd, geen escalatie. Maar ik wil ook niet meer wegkijken. Niet voor mezelf. Niet voor de kinderen.
Wat kan ik wél doen?
4 Reacties
Deze zin vertelt mij dat je al heel ver bent gekomen. Want vaak is dat het laatste punt. Loslaten om te oordelen met een afstand en kennis van nu over hoe je destijds gehandeld had. Vaak stampt dit je de grond in en plaatst schaamte op jezelf. Dus goed dat je op dat punt bent.
Wat betreft de rest. Ik werk al lange tijd in de psychiatrie en als ik iets geleerd heb dan is het wel dat er veel meer mensen gedrag vertonen zonder in een diagnose te passen dan andersom. Narcisme is hier wel een voorbeeld van. Er is maar een heel kleine hoeveelheid mensen die hierin past. Vaker wordt er gesproken van narcsistische kenmerken omdat de diagnose bij de meesten niet van toepassing is. Borderline wordt vaak als snoepgoed uitgedeeld voor mijn gevoel. En wat is vaak de conclusie? Trauma. Mensen met trauma kunnen vreemde gedragingen ontwikkelen en hierop verkeerd benaderd worden en slachtoffer van de wereld worden. Deze overlevingsgedragingen zorgen voor behoorlijk vastgeworteld gedrag maar dat is (in mijn optiek) nog geen borderline. Mijn vader is zo'n persoon. Zelf de nodige trauma's en gedragingen daarbij. Bij mij vertoont hij deze niet meer want ik ben veilig voor hem (geworden).
Of het nu trauma borderline of narcisme is... eigenlijk maakt het vaak niet veel uit als het gaat om jouw houding naar die ander. De ander heeft duidelijkheid nodig. Wil weten waar deze aan toe is. Positief en negatief. Wil de zekerheid hebben niet met een verborgen agenda te maken te hebben en als ze dit toetsen (met elk gedrag) dan moet jouw gedrag hun angst niet bevestigen.
Anders kijken naar de persoon werkt enorm. Maar ik weet als gescheiden ouder met rechtszaken achter de rug ook hoe lastig dat is als er kinderen mee gemoeid zijn. Zeker als ex beïnvloed wordt door een wantrouwende vader.
Ik leg mensen vaak uit dat mensen die zo ver gekrenkt zijn door het leven een goede bedoeling hebben deze als een kwartje het brein in gaat en deze vervolgens beïnvloed raakt door hun verleden en wat eruit komt soms/vaak totaal niet meer lijkt op hoe het erin ging. Als je dus op zoek gaat naar die intentie dan heb je een ander gesprek met zo'n persoon. Kleine tip: afhankelijk van hoe beschadigd de persoon is, dan is de initiële intentie zelfbescherming omdat hun angst denkt dat zij of hun situatie in gevaar is.
En als je naar jezelf kijkt dan is veel handelen ook gericht op beschermen van jou, jouw situatie en die van de kinderen voor ....
Het kan dus veel helpen om je in de positie te plaatsen van die zorgzame oma van die persoon die alles met de mantel der liefde bedekt. En niet om het te bedekken, maar om ruimte te geven om het te hebben over wat er echt toe doet. Want zolang die angst parten speelt is er geen ruimte voor het echte gesprek.
Hopelijk een beetje helder beschreven om te kunnen volgen. Veel zaken zijn voor mij heel normaal geworden dus mocht ik sprongen maken die niet te volgen zijn laat het vooral weten.
Je raakt een paar goede punten en precies daar zit voor mij ook de moeilijkheid.
Er is inderdaad sprake van trauma. Dat maakt het uiteraard niet eenvoudiger. Ik gebruik bewust liever niet de termen ‘narcisme’ of ‘narcistische trekken’. Toch vind ik in die thematiek veel herkenning. De inzichten daaruit hebben haar gedrag voor mij voorspelbaarder gemaakt. Niet minder schadelijk of bedreigend, maar wel beter te begrijpen in patronen.
Het wantrouwen waar je over spreekt is inmiddels één van de hoofdthema’s geworden. Het vertrouwen in haar is voor mij volledig verdwenen. De houding die jij beschrijft; empathisch, ruimdenkend, zonder oordeel, heb ik meer dan tien jaar gehad. Zelfs nu, wanneer ik die houding opnieuw probeer aan te nemen, gebeurt dat altijd ten koste van mezelf. Dus ik moet iets anders doen.
Openheid over persoonlijke zaken is voor mij gevaarlijk gebleken. Daarom beperk ik me nu strikt tot praktische communicatie over de kinderen. Zonder verborgen agenda, maar ook zonder ruimte voor iets daarbuiten.
Wat ik zie, is dat ze al enige maanden op alle mogelijke knoppen probeert te drukken om een emotionele reactie bij mij uit te lokken. Niet om het contact te verbeteren, maar om mij aan te kunnen wijzen als het probleem.
Zelfs in een uitgebreid traject met een mediator is het niet gelukt om dit werkbaar te maken. De mediator raakte er op momenten wanhopig van. Wanneer hij haar aansprak op voorstellen die tegen de regels of wetgeving ingingen, volgden er woede-uitbarstingen. Ondanks vele pogingen en verschillende manieren van benaderingen is er het afgelopen jaar geen enkel redelijk gesprek met haar geweest.
Hoezeer ik het ook begrijp vanuit het perspectief dat jij schetst (en zoals ook gekeken wordt door huisarts, psycholoog en andere professionals) haar gedrag heeft een oorsprong. Maar ik heb als (ex-)partner vooral te maken met de gevolgen. En die zijn destructief op meerdere fronten: relationeel als co-ouders, financieel, en emotioneel.
De vraag is; hoe stop ik dit, bij voorkeur zonder een juridisch traject.
Mijn ervaring is alleen dat juridisch alleen geld kost. Geen lange termijn bijdrage levert. Tenzij een raad van kinderbescherming betrokken is en er iets van gaat vinden.
Wat zou jouw eigen oplossing zijn? Volledig voogdij / uit ouderlijke macht zetten? Of strakke afspraken en ieder met eigen kant bezig houden? Ik weet niet hoe oud je kinderen zijn en hun inspraak erin.
Ik heb overigens mijn kinderen wel naar een psycholoog laten gaan omdat loyaliteit de gesprekken met hen lastig maakt en hen vaak un de strijd plaatst.
Mijn ex heeft geen borderline ofzo maar doet zeer zeker wel aan ouderverstoting.
Ik heb overigens een goede vriendin die brieven en dergelijke aan mijn ex altijd even leest vanuit haar perspectief om het mijne zuiver te houden. Niet iedereen kan dat, de meesten niet zelfs. Het helpt mij wel om de communicatie zuiver te houden. Maar ook ik merk na 6 jaar en meerdere zaken dat moedeloosheid soms enorm toeslaat en je op kunt raken. Dus 10 jaar volhouden, ik snap het wel. Mijn partner snapt niet altijd waarom ik zo aardig blijf. Die zou haar het liefst ooit een klap verkopen denk ik.
Heb je ooit gesprekken nog alleen met haar?
Edit: als je met een mediator spreekt samen kan die ook de raad van kinderbescherming betrekken?
Wat de oplossing voor mij zou zijn? Dat we op een fatsoenlijke manier met elkaar om kunnen gaan en de kinderen met minimale schade groot brengen. Inmiddels klinkt dit voor mij als wensen voor een roze eenhoorn met gouden vleugels. Ik heb wel zorgen over de verzorging van de kinderen als ze bij haar zijn, maar ik kan dit alleen maar onderbouwen met onderbuikgevoel en gedragsbeschrijvingen rond de overdrachten of van-horen-zeggen. Of dit voldoende is voor volledige voogdij; nee. Gun ik de kinderen (voor zover mogelijk) een gezonde relatie met hun moeder; ja zeker. Maar waar trek je de grens, wanneer is het minder schadelijk de kinderen hun moeder te ontnemen dan de kinderen daar te laten? Ga er maar aanstaan aan die keuze.
De kinderen zijn bij een psycholoog geweest Maar ook deze trok zich, toen duidelijk werd hoe de vork in de steel zat, terug. De kinderen zijn nog veel te jong om zelf keuzes te kunnen en mogen maken. Zijn ze oud genoeg om te begrijpen dat er wat ongezonds gaande is, ja zeker.
Het lezen van berichten, in welke vorm dan ook, pas ik ook al geruime tijd toe. Toch merk ik dat het ondanks alles moeilijk blijft om helder te blijven. Er ligt zoveel historie en je gaat daardoor makkelijker bepaalde uitkomsten verwachten. En ondanks een mindset van; misschien is het deze keer wel anders en komt er verandering, blijft telkens een herhaling van eerdere patronen. Dit maakt dat je jezelf vastzet in (denk)patronen en het eigenlijk een self-fulfilling prophecy word.
Of ik nog gesprekken alleen heb met haar? Nee, omwille van mijn eigen veiligheid, het borgen van afspraken (zodat niet gesprekken kunnen worden verdraaid) gaat alles schriftelijk.
De raad van de kinderbescherming... daar geldt hetzelfde voor als het juridische traject. De kinderen hebben hier niet om gevraagd, ik zou graag de sterke, beschermende, stabiele ouder zijn die genoeg rust kan brengen in deze storm. Maar het is heel zwaar en het is die moedeloosheid die jij noemt die maakt dat ik zoek naar handvatten.