Victim blaming: Wat is jullie ervaring hiermee?
Lieve lotgenoten,
Victim blaming, of slachtofferbeschuldiging, is het fenomeen waarbij een slachtoffer (gedeeltelijk) verantwoordelijk wordt gehouden voor wat hem of haar is overkomen. Dit komt voor in allerlei situaties. In plaats van dat de focus ligt op de dader of het systeem dat heeft gefaald, wordt de aandacht verlegd naar het gedrag, de keuzes of het uiterlijk van het slachtoffer.
Ik weet dat Victim blaming vaak onbewust gebeurd. Het komt voort uit een psychologisch mechanisme dat bekend staat als de just world theory: mensen willen geloven dat de wereld eerlijk is, en dat slechte dingen alleen gebeuren met mensen die iets "fout" doen. Zo behouden we het gevoel van controle en veiligheid: “Als ik me anders zou gedragen, zou mij dat niet overkomen.”
Ik kreeg de vraag : Je hebt toch wel gegild? Toen ik zover was om telefonisch melding te maken bij de politie hoorde ik een ondertoon in de stem: Waarom bel je nu pas? Het voelt toch soort als een trap na alsof ik mezelf niet al de schuld geef de vragen: Waarom had ik mijn telefoon niet bij me en waarom heb ik niet andere route gelopen. Inmiddels weet ik wel beter dat het niet mijn schuld is.
Vaak hebben zijn mensen door hun onwetendheid zich niet bewust van de gevolgen die victim blaiming heeft bij slachtoffers. Ik voelde mij toen niet gehoord en heb zelfs gedacht wat heeft het melding doen bij de politie voor zin.
Ik heb gelukkig wel doorgezet door een informatief gesprek aan te vragen bij de politie. Het maken van melding was voor mij belangrijk voor mijn herstelproces.
Ik ben benieuwd naar jullie ervaringen met betrekking tot victim blaiming en ben jij er mee om gegaan?
Groetjes,
Henriek
17 Reacties
Bij de politie noemde iemand mij “naïef”. Ze begrepen niet waarom ik met hem getrouwd was en zeiden dat ze daarom ook weinig voor me konden doen. Het gesprek eindigde met: “Je moet wel wat weerbaarder worden.” Alsof het misbruik mijn eigen verantwoordelijkheid was. Omdat ik niet genoeg ‘nee’ had gezegd. Of niet hard genoeg had gevochten.
Ook in de hulpverlening kreeg ik aan het eind van een telefoongesprek te horen: “Je moet wel weerbaarder worden.” En weer voelde ik dat impliciete oordeel: dat het misbruik mij overkwam omdat ik iets tekortkwam, niet omdat hij iets verkeerd deed.
Of dat ik ook de goede kanten in hem mocht gaan zien, want als ik met hem getrouwd ben zijn die er ook toch. Je bent inmers met hem getrouwd geweest dus..
Vriendinnen vroegen: “Was het echt zo erg?” Of: “Moet je echt wel bij hem weg?” Sommige zeiden: “Hij heeft ook een kant van het verhaal” of “Ik vind het allemaal wel zielig voor hem hoor.” En dan: “Zoals jij nu reageert, dat kan echt niet.”
Of jullie waren toch in een relatie/getrouwd, dan hoort het er toch bij?
Wat me opvalt: het zijn vaak mensen die oprecht goed zijn, met liefde en empathie. En toch doen zulke opmerkingen pijn. Omdat ze opnieuw twijfel zaaien terwijl ik net leer om niet langer mezelf de schuld te geven. Vooral als ik mensen tijd geef het te laten bezinken, maar ze bkijven hangen in onbegrip en oordeel naar mij toe. En vooral hem goedpraten.
Victim blaming hoeft niet altiid hard of hatelijk te zijn denk ik. Ik denk dat veel mensen opmerkingen niet eens slecht bedoelde. Maar toch komt het wel rot over en is het schadelijk. Het zaait zoveel twijfel, onbegrepen voelen etc.
Iets wat ik veel cliënten heel snel leer, want hulpverleners kunnen vaak veel verkeerd doen met goede bedoelingen.
Ze proberen een situatie "op te lossen" en die opmerking is voor hunzelf om te kunnen leven met jou niet kunnen helpen.
Als jij naïef bent, dan is het veiliger iemand niet als boef te zien. Dus ik faal niet als agent.
Je moet weerbaarder worden. Zo nu heb je een doel en daar ben ik niet voor maar heb mijn werk wel gedaan. Dit zijn scheldwoorden vermomd met een glimlach en een fluister. Dat maakt ze niet beter. Misschien zelfs pijnlijker, want ze vernietigen ook de hoop die je in de ander had.
Wat mij zelf heel boos maakt zijn sommige reacties van mensen in mijn omgeving: "heb je dat dan nooit gemerkt?" Eerst was ik te verbouwereerd om te reageren. Als het nu nog voorkomt dat ik die vraag krijg, reageer ik anders, sarcastisch. "Tuurlijk heb ik dat wel gezien, maar ja, ik heb hem gewoon zijn gang laten gaan..."
Mensen zijn zich helemaal niet bewust van wat ze nou eigenlijk vragen of zeggen. Heel kwalijk natuurlijk, maar het is wat het is. Het is ook niet te bevatten, dus ergens snap ik het wel.
Maar ja, victim blaming is ons hier dus ook niet onbekend.
Bedankt voor het delen van je ervaring en dapper dat jij je kwetsbaar opstelt.
Ik kan me voorstellen dat sommige reacties boosheid bij je op hebben opgeroepen.
Groetjes,
Henriek
Alsof mensen van het ene op het andere moment veranderen en met protestborden gaan rondlopen.
Maar dat is ook de hoop vooral dat zij dit wel zullen zien en het hen niet treft, of angst dus dat ze dit nu misschien zelfs over het hoofd zien.
Ik ben dan wel benieuwd als je hen dan een paar maanden later weer zou spreken hoe ze er dan op terug kijken wat ze hebben gezegd
Ik plaats victim blaming meer in de moedwillige hoek van blaming. Iemand die pro-actief het slachtoffer gaat beschuldigen en hier iedereen in gaat betrekken om de dader te beschermen. Ja hier ook zal cultuurshock er wel wat mee van doen hebben want mensen zullen vooral volgen wat past bij hun waarheid.
Heb je het gevoel dat iemand jou de schuld in de schoenen schuift, dan zie het niet als blaming en ga de strijd aan. Want door iemand een victim blamer te noemen dan plaats je ze in de vingerwijzende hoek. Terwijl ze eigenlijk proberen te zeggen "stop hou op, ik kan deze realiteit niet aan"
Deze te beantwoorden met "wat hiervan raakt je nu zo hard?" Geeft vaak als reactie "ik kan niet geloven dat...." deze mensen hebben de tijd ook nodig om die dikke pil van de realiteit te kunne verteren.
Als slachtoffer heb ik de nodige tijd nodig gehad om mijn slachtofferschap te erkennen en het daderschap bij de dader te leggen. Maar als wij ons verhaal vertellen dan moet de ander het maar als zoete broodjes eten? Nee mensen hebben hun realiteit en als wij die dan tot de grond afbreken hebben zij ook tijd nodig. Net zoals wij die nodig hebben gehad. En als je de ander de tijd daartoe geeft dan kunnen we dat ook bereiken. Als we die forceren dan duwen de hakken in het zand en zullen we hun gedachten en visie ook vastzetten.
Iedereen wil zich veilig voelen en ons verhaal brengt de gesprekspartner mogelijk enorm veel onveiligheid. Net als wij begrip willen, moeten wij misschien ook eerst begrip geven. Dat wij het slecht getroffen hebben is geen vrijbriefje om hun grens van "informatie die ik kan verwerken/accepteren" voorbij mogen springen en in mijn optiek gebeurt het nogal makkelijk tegenwoordig. Het voelt dan bijna alsof ik de slachtoffers niet voldoende hoor omdat ik een kant van deze personen bijsta.
Dus vandaar de haat liefde relatie
Daar staat sterk tegenover dat ik van professionals wel verwacht dat ze (als hun vakgebied trauma is) hier wel rekening mee houden. Desondanks zijn er heeeel veeeeel professionals die werken met trauma en onvoldoende uitgerust zijn hiertoe, wat zeer schrijnend is.
Edit:
Als mensen de dader kennen komt schuldgevoel ook naar voren natuurlijk. Iedereen denkt van zichzelf dat ze het zullen zien en iedereen verwacht dat ze dan zullen ingrijpen, maar de realiteit is anders. Mensen zien het niet en als ze eht zien grijpen ze vaak niet in omdat ze het proberen te ontzien.
Bedankt voor het delen van je reactie. Ik begrijp je haat-liefde relatie met de term victim blaming. Je snijd wel een heel goed punt aan. Er zou meer wederzijds onderling begrip mogen zijn.
Groetjes,
Henriek
Toch heb ik het in al mijn misbruik/mishandelingservaringen meegemaakt.
Of ik nu kind was, volwassen, of als moeder die opkwam voor haar kinderen.
Deels heeft dit min of meer, onder andere ook tot gevolg gehad dat ik het contact met (klein)kinderen ben kwijtgeraakt.
Omdat ik als moeder ook het misbruik wat plaatsvond tussen mijn zoon en dochter, mede door toedoen van een buurjongen, altijd heb benoemd, besproken wat in die tijd een nog groter taboe was.
Het is te groot om uit te leggen.
Het is gedaan door mijn ouders, door broers en zussen, door mijn ex-partner en zijn familie, maar ook door rechter, zorg-hulpverleners.
Mijn trauma was een geweldige kapstok voor onvermogen of wat dan ook voor anderen om hun eigen verantwoordelijkheid, schuld op zich te nemen.
Het is iets waar je je nauwelijks tegen kunt wapenen, noch in kunt verdedigen wat ik vroeger nog wel eens deed.
Dus ik besloot op een dag; dat nooit meer!
Lang heeft dit een enorme impact gehad en heb ik getwijfeld over zoveel, over mezelf. Nooit over het gebeurde.
Wel over het doorbreken en open zijn.
Toch uiteindelijk is mijn conclusie ik had niet anders kunnen handelen dan ik deed al heeft het zo'n enorme impact gehad.
Victim blaiming heeft namelijk niets met jezelf te maken, maar vooral met die ander, hun denken hierover of dat nu onwetendheid is of niet willen weten.
Zelf heb ik meer de ervaring dat mensen niet willen weten, in welke hoedanigheid ook omdat het hen te ingewikkeld is en/of iets in hunzelf (of het systeem) aanraakt, confronteert. Te moeilijk, dus is het gemakkelijker vingertjes te wijzen naar het slachtoffer.
Maar ik kan me zo goed voorstellen dat je jezelf afgevraagd hebt heeft het überhaupt wel zin om melding (aangifte) te doen.
Goed dat je het toch gedaan heb want zoals je zegt het kan enorm helpen in je helingsproces.
In de jaren 80 heb ik mijn vader willen aangeven. Alleen puur theoretisch bleek dat het op 1 dag na verjaard was en dat ging alleen nog om het laatste delict vlak voor mijn trouwen. Hij zou nooit veroordeeld zijn.
Toch deed ik wel melding al deed het toen niet zoveel voor mezelf nog, had ik wel het gevoel dat ik vooral ook voorkwam dat er nog meer slachtoffertjes zouden vallen.
Alle kinderen in ons gezin zijn misbruikt.
Een nagesprek met de politie gaf aan dat mijn vader, maar ook moeder en een na oudste zus nog steeds manipuleerde maar werd me ook verteld dat ik er wel rekening mee mocht houden dat misbruikervaring zowel bij vader als moeder waren voorgekomen. Ze zouden openstaan voor een gesprek. Anderhalf jaar voorbereiding met mijn hulpverleenster resulteerde alleen een ijzige stilte nadat ze uitgenodigd waren. Dat was de dag waarop ik wees werd.
Alhoewel ik stoere woorden gebruik misschien, merk ik wel dat dit alsnog veel teweeg brengt bij me.
Vandaar dat mijn reactie wellicht ook zo uitgebreid is.
Het helingsproces aangaan, is iets wat feitelijk nooit stopt en zich op verschillende lagen zich afspeelt in verschillende fases van je leven.
Dat anderen dit dus ook bespreken helpt erbij!
Bedankt voor je uitgebreide reactie. Ik vind het erg wat er binnen jullie gezin is gebeurd. Goed dat je melding hebt gedaan en de stilte hebt durven verbreken.
Groetjes,
Henriek
Bij mijn huidige psycholoog onderdeel van het proces, omdat deze opmerking een grote bijdrage heeft in mijn schuldgevoel. Mijn huidige psycholoog heeft een paar weken geleden uitgesproken dat ze zich schaamt voor haar collega, ook al kent ze haar niet eens.
Toen ik jouw bericht las, bedacht ik mij pas dat dit wellicht victim blaming is. Toch gek dat ik dat in mijn eigen situatie niet herkende hiervoor.
Bedankt voor je reactie en het delen van je verhaal. Ik vind het erg dat je bij je eerste psycholoog je niet gehoord hebt gevoeld door de vragen die hij/zij heeft gesteld, waardoor je schuldgevoel nog groter werd. Ik hoop dat je bij je huidige psycholoog je wel gehoord voelt en dat hij/zij bijdraag aan je herstelproces op een goede manier.
Groetjes,
Henriek
Ik vraag me dan wel af of het victim blaming was of onderzoeken naar "wat maakt dat je het wel zegt maar niet doet? Welke belemmering vond daar plaats?" Om daar dan weer op verder te borduren.
Maar ja vandaar mijn bericht dan ook qua haat liefde relatie 😅
Desondanks heel vervelend dat mensen in een hulpverleningspositie zitten waar ze dus eigenlijk niet voldoende voor uitgerust zijn.
Ik ben van mening dat victim blaming in de veel gevallen wordt gedaan door mensen/hulpverleners met goede intenties.
Dat het gebeurt uit onwetendheid kan ook.
Hoewel een intentie goed bedoeld kan zijn, kan het in mijn ogen óók victim blaming zijn.
In het geval van psychologen en hun opleiding/bijscholing, vind ik dat je dit ten eerste niet vraagt in een eerste gesprek of intake zonder mij te kennen. Daarnaast mag ik er vanuit gaan dat een psycholoog in algemene zin kennis heeft van trauma en seksueel geweld en wat dan wel of niet te doen. Dit was overigens ook geen vrouw die net uit de collegebanken kwam, maar iemand van 50+ die dit werk al jaren doet.
Met haar vraag vloog ze een kant op waar ik nog helemaal niet was in mijn proces.
Ik had pas net door voor mezelf dat ik er last van had en ze was de eerste die ik bezocht. Dat wist zij, dat heb ik haar verteld.
Ik zat er ook met ongelooflijke stressklachtem. Ook daaraan had ze kunnen zien dat haar vraag niet gepast zou zijn.
Ik ben om veel meer redenen dan dit na twee gesprekken bij haar weggegaan. Waar ik zeker geen spijt van heb. Ik heb nu gelukkig een psycholoog die goed observeert, gericht is op mijn proces en er alles aan doet om mij veilig te laten voelen, waardoor ik steeds iets meer durf te delen. En die me nooit zulke vragen zou stellen. Want in de EMDR sessies met haar komt dit stuk van die vorige psycholoog vaak aan bod. Ze heeft een grote bijdrage geleverd in het versterken van mijn schuldgevoel.
Ik ben dan wel benieuwd, heb je een klacht ingediend naar deze psycholoog omtrent deze benadering? Want helaas blijven deze patronen zich enorm vaak herhalen bij mensen die echt geen flauw idee hebben waar ze mee bezig zijn. Sterker nog ze heeft jouw vertrek mogelijk zelfs aan jou toebedeeld.
Ik moet zeggen dat ik het curriculum van de psycholoot bekeken heb en dat ik de diepgang best teleurstellend vindt. Ik hoop dat deze psycholoog niet nog meer mensen zo tekort gedaan heeft!
Fijn dat je nu iemand gevonden hebt die WEL weet hoe haar vak uit te voeren.
Herkenbaar maar op een andere manier. Waar ik na 6 maanden machtsmisbruik door mijn directe leidinggevende uit wanhoop aanklopte bij de vertrouwenspersoon nam hij ondanks alle rode vlaggen die hij had niet de verantwoordelijkheid om het voor mij op te nemen, mijn toenmalige teamleider gaf mij een waarschuwing voor dit ´gedrag´ en ik moest zelf zorgen voor een overplaatsing.
Collega´s begonnen over mij te praten en waarschuwde nieuwe collega´s om voorzichtig te zijn omdat ik ´mannen om mijn vinger heen winde´ en een ´probleem´ was binnen het team.
Hoe ik ermee om ben gegaan?
Gelukkig zag mijn nieuwe teamleider de ernst van de situatie en geloofde hij mij er zijn veel onderzoeken van start gegaan en hebben geleid tot ontslag bij 2 collega´s. Mijn psycholoog heeft mij enorm geholpen en daarnaast mindfulness om dichterbij me eigen gevoelens en grenzen te komen. Nog altijd is mijn vertrouwen enorm geschaad en blijf ik getriggerd worden of twijfelen aan mezelf. Ik heb ervoor gekozen om ver weg van de omgeving te gaan en een nieuwe start te maken met nieuwe mensen, een nieuwe veilige woonplek zodat ik vanuit daar stapje voor stapje weer vertrouwen in mijzelf kan krijgen en in anderen.
Als je kijkt naar nu en toen dan realiseer je je pas hoeveel power je in je lijf en denken hebt. Maar ook realiseer je je hoeveel schade dit brengt en heeft gebracht.
Bedankt voor je reactie en het delen van je verhaal. Ik vind het erg dat je bij je eerste teamleider je niet gehoord hebt gevoeld. Gelukkig dat dat je nieuwe teamleider je wel serieus heeft gehoord en actie heeft ondernomen. Ik hoop dat jij op je nieuwe woonplek verder mag herstellen van wat je is overkomen. Het klopt wat je zegt dat je pas achteraf vaak ziet hoeveel kracht je hebt.
Groetjes,
Henriek