Discussie euthanasie
Hoi allemaal,
De laatste maanden is er weer veel meer aandacht voor euthanasie en voorwaarden en de lange wachtlijsten enzo.
Zo is recent ook de documentaire "milou's strijd gaat door" uitgezonden waarbij een jongedame van 17 jaar euthanasie heeft verkregen.
Het onderwerp zet mij en naasten van mij, waarbij sommigen ook in een euthanasie traject zitten, flink aan het denken ook.
Ik ben in het verleden suïcidaal geweest. Dit is nooit door hulpinstanties gesignaleerd dus ik heb hier nooit ondersteuning in gehad. Dus ik denk dan wel "als euthanasie dan aangeboden was geweest, had ik mijn strijd om te leven dan gevoerd?" Maar als ik in een euthanasie traject was beland en ik had dan alle vereisten eerst doorlopen, was ik dan misschien eerder of misschien beter hersteld? Of was de inmenging van instanties "die me zouden moeten helpen"zelfs verkeerd gegaan? En was ik daardoor juist meer wanhopig geworden. Deels baseer ik die gedachte ook op mijn carrière in de welzijn waarbij ik van mening ben dat misschien maar 5% van het personeel iets met (c)ptss kan.
Zo heb ik nu contact met een oud client van me die gehertraumatiseerd is. Natuurlijk bied ik haar hoop, maar ik weet ook dat als zij nu een traject ingaat dat ze de juiste hulp moet treffen, vertrouwen moet krijgen, heel veel drempels over moet en mogelijk nog jaren aan het strijden is. Dus wat als ik daarmee iemands zelfbeschikking juist dwarsboom? Ik voer dit gesprek overigens openlijk met haar hoor. Maar het is wel een heel reëel gesprek wat bij de nodige partijen voor komt.
Hoe kijken jullie naar deze discussie rondom euthanasie? Even de leeftijd terzijde hoor. Want dat maakt het denk ik nog meer ingewikkeld (ivm hormonale schommelingen enzo)
9 Reacties
Nog zo'n moeilijk onderwerp. Moedig dat je het aankaart. Ik ben van mening dat het i.i.g. fijn kan zijn als het bespreekbaar is.
Wat goed dat je een open gesprek voert met de oud cliënt.
In mijn ervaring, als het over suïcide gevoelens/gedachtes gaat heeft (of had) hulpverlening liever dat er doormiddel van cgt positief gedaan word. En hoewel positieve gedachten kunnen helpen, lukt het niet altijd om je dan ineens 'beter' te voelen, of, in sommige gevallen, is het uiteindelijk alleen maar maskering van hoe men zich echt voelt. In andere gevallen is mijn ervaring dat er juist passief-agressief gereageerd werd na een mislukte poging> (de bekende opmerking;) als je echt dood gewild had was het je wel gelukt.. nou, weet je hoe moeilijk het eigenlijk is om zorgvuldig suïcide te plegen?
In m'n pubertijd heb ik wat "flauwe" pogingen gedaan. En als volwassene heb ik periodes gehad dat ik het leven echt te zwaar vond om te leven en niet wist waar ik het dan nog zoeken moest..
Zelf heb ik, na de zoveelste therapie waarbij ik me niet begrepen voelde, het niet lukte om te leven met mezelf in de wereld, en maanden van (alleen, want taboe-onderwerp) veel nadenken wanneer iemand ( incl. ik) dan mag zeggen dat het genoeg ellende geweest is en er voor zo'n traject gekozen mag worden, het besluit genomen een aanvraag te doen.
Toen ik het eenmaal de aangevraag heb gedaan ben ik afgewezen met als reden dat ik nog niet voldoende therapie geprobeerd had.
Eerst voelde ik me ZO in de kou gelaten.. zelfs de mensen die me misschien wél zouden begrijpen wezen me af..
Daarna heb ik toch nog gekeken naar andere therapie opties. Om vervolgens te gaan nadenken, wanneer is het dan genoeg? Hoeveel therapie moet iemand doen voordat hij/zij dan wel "verlost" mag worden?
Dat er zomaar euthanasie word gegeven daar ben ik dus absoluut niet bang voor, al snap ik het argument en de angst dat sommige mensen hebben, dat als het een optie is dat er misschien sneller voor gekozen zou kunnen worden.
Bij mij helpt het juíst als die optie er wel mag zijn. Ik heb in de jaren erna een aantal fijne gesprekken gehad met vrijwilligers van één van de stichtingen. Fijn in de zin dat het er i.i.g. mag zijn, eerlijkheid, de meneer vond het moeilijk gezien m'n leeftijd maar wou wel begrip opbrengen.
Met m'n beste vriend heb ik er daarna ook fijne gesprekken over gehad. Dat het verdrietig is, dat ik onze vriendschap belangrijk vind maar dat ik het soms toch te zwaar vind om nog weer verder te moeten met m'n labels, rugzakje ect.
Juist de ruimte dat het er mag zijn, geeft een beetje troost en lucht aan de zwaarte..
Dat is m'n persoonlijk verhaal.
Maatschappelijk snap ik dat mensen verschillende meningen erover hebben en emotie eromheen hoog kan oplopen.
Ik snap de controversie als het bij een meid van 17 is. Maar waar leggen we dan de grens? 21? Of misschien 25.. En dan moet die meid van 17 nog maar ff doorbijten tot het wel officiëel zou mogen?
Is euthanasie, hoewel heel verdrietig, dan toch niet wat fijner dan andere opties waarbij onbekende mogelijk ook getraumatiseerd kunnen worden?
Zelfs de enigzinds bekende psychiaters staan er verschillend van mening in als ik het goed begrijp (ik volg o.a. Oosterhoff en van Os zelf ook een beetje)
Ik vraag me zelf af of het vergelijkbaar is met seksueel geweld/misbruik; als er geen ruimte voor is om over te praten, het weggemoffeld moet worden of ontkent en gebagateliseerd, zal het moeilijker zijn voor degene die ermee zit om 'het te dragen', zoiets?
Wat het lastiger maakt is dat het psychische lijden toch een stuk moeilijker meetbaar is lijkt me. En ik deel de mening van anderen dat er bij psychisch lijden eerder word gedaan alsof het een keuze is wat je (je)zelf (aan)doet en dat lichamelijke ziekte meer iets is wat je overkomt. Daarom denk ik dat er meer begrip opgebracht kan worden voor iemand die het niet meer ziet zitten om voor de 3e keer of 4e keer een chemo-traject voor kanker te ondergaan dan iemand die net zoveel therapie trajecten, medicatie ect. heeft geprobeerd voor c-PTSS/depressieve/ angststoornissen en andere DSM-labels en er wel klaar mee is.
Maar als ik het moet beschrijven in een behandelverbod (wat men kan opstellen) bij evt. lichamelijke ziekte of uiteindelijk de ouderdomskwaaltjes, blijkt het voor mezelf ook moeilijk om dan precies te verwoorden in welke omstandigheden ik dan niet meer verder zou willen en tot hoe ver dan wel nog..
Ik ben persoonlijk niet tegen euthanasie en ik denk zelf dat de regels omtrent zo'n traject best streng zijn.
Al zou ik tegen een meid van 17 misschien ook nog willen zeggen, hé probeer nog even verder..
Helaas, voor mensen die echt voelen dat ze al langer ondraaglijk psychisch lijden en zo'n traject graag willen, zijn de wachttijden volgens mij heel lang.. zoals ik begrepen heb, op het moment, ongeveer net zolang als GGZ-wachtlijsten..
Er word geroepen dat het aantal euthanasie verleningen onder jongeren stijgt. Maar dan denk ik, leg dat dan naast de cijfers geslaagde suïcide pogingen. Zou een euthanasieverlening dan een anderzinds geslaagde suïcide vervangen?
Dat we het aantal suïcides en euthanasie-verleningen liefst zo laag mogelijk willen hebben lijkt me heel begrijpelijk maar toch eigenlijk utopisch denken om het tot 0 te moeten brengen..
Je schrijft zelf : "als euthanasie aangeboden zou zijn geweest". Dat zou de omgedraaide wereld zijn. In mijn beleving word dat nooit aangeboden en is het nog veelal taboe om er al over te beginnen bij GGZ. Men moet er om smeken om gehoord te worden; als deze optie bestaat, mag het dan dàt zijn i.p.v. die trein of overdosis..
Nou ja, die trein of overdosis mag ook niet.. men wil gewoon dat het goed gaat. Pilletje, wat positieve gedachtes en dooor!
(sorry, dit laatste is frustratie van mijn kant)
Maar als ik bekijk bij mijzelf. Ik heb een bepaalde basis waarop ik terug kan vallen. Veel mensen met kindermisbruik vanaf 5 jaar of jonger die hebben nooit een basis gekend. Die hebben geen fundament om op verder te bouwen. Die hebben dan alleen 17 jaar ellende gekend. Die dan zeggen "bijt nog even 8 jaar door, want dan voelen wij ons minder onprettig" dat vind ik ook weer heel lastig. Daarom is het zo individueel en persoonlijk.
Je was destijds afgewezen omdat er nog opties waren. Hoe kijk je nu daar die afwijzing?
Ja wat je noemt, heel individueel en persoonlijk, daar ben ik het mee eens.
Ik denk eigenlijk dat Oosterhoff wat meer kan inleven dan b.v. een van de andere psychiaters maar dat is ook maar een aanname op basis van wat ik van hen weet.
En ik kan me voorstellen dat er wrs ook een gevoel van falen in de beroepsgroep of bij de psychiaters zelf kan ontstaan bij zo'n keuze (willen) maken.
Voor mij hoort ook dat stuk van m'n leven nu bij m'n levensverhaal. Ik bedoel, dat zal, net als andere dingen die gebeurt zijn, soms nog terug allerlei emoties geven als ik er aan terug denk.
Zou je het moeilijk vinden als de (oud) cliënte zou vragen of je haar wil bijstaan?
De ander is suïcidaal geweest en is nu "op" na wat er nu (wederom) gebeurt is. Bij beiden zou ik ze met pijn in mijn hart laten gaan, maar als zij dat vanuit hun huidige positie zouden willen dan zou ik ze daar wel in bijstaan. De survivors guilt die tackel ik dan later wel weer.
Ik moet zeggen dat wanneer ik het leed zie en de strijd die eraan vooraf is gegaan dat ik het wel snap dat het op kan zijn. Maar het is wel lastig, mijn eigen herstel te hebben ervaren, om die hoop voor de ander los te laten bij zo'n wens.
Dat is het punt van frictie tussen oosterhoff en van oss dan ook. De ene beweegt mee de ander is van mening dat je als arts nooit mag "opgeven".
Het blijven lastige onderwerpen. Zeer persoonlijk want in de schoenen van die ander zou ik wel andere keuzes maken. Maar dat is met mijn kennis, ervaring, zelfvetrouwen, etc van nu. Die had ik destijds toen ik zelf gebukt ging en suïcidaal was niet. Dus ja het wringt, maar dat is niet erg, het zou erg zijn als het niet zou wringen denk ik?
Het is een loodzwaar traject.
Goed dat je een reëel gesprek voert met haar.
Ook dat hoop geven en echt het gesprek voeren over euthanasie naast elkaar kunnen bestaan lijkt me?
Ook ik ben zelf suïcidaal geweest, al vanaf mijn 9de. Pas toen ik al getrouwd was kwam de term depressie voorbij.
Voor mensen die moe(s)ten overleven, moeilijker vast te stellen omdat overlevingsmechanismen het kunnen maskeren.
Dat ik uiteindelijk geen suïcide pleegde was misschien wel omdat ik me redelijk bewust van wat het voor mijn omgeving zou betekenen en/of degenen die me zouden vinden.
Ooit, lang geleden hoor, verloor ik mijn vriendin door zelfdoding nadat ze verschillende pogingen had gedaan.
Min of meer is ze toch op een meer waardige manier overleden.
Psychisch lijden was toen nog meer taboe voor een eventueel euthanasietraject.
Het is ook meer ongrijpbaar natuurlijk, maar vooral ook omdat men nog steeds van mening is dat je er vooral zelf wat aan moet/kan doen.
Vaak niet de persoon zelf, maar alle betrokkenen vinden dat een mens/persoon door moet vechten.
Vaak liggen daar dan toch eigen gevoelens, denkbeelden, gedachten aan ten grondslag.
Lichamelijk lijden is vaak wel meetbaar, zichtbaar te maken.
Zelfs dan is het een lang en moeizaam proces.
Als ik echt naar mezelf kijk, merk ik dat ik het toch ook zelf complex blijf vinden.
Met alles wat ik al gehad had aan hulp, had ik zo'n traject niet meer aangekund.
Niet meer aan gewild denk ik, juist omdat je al zoveel hulpverlening heb gehad?
Ooit had ik ook een euthanasieverklaring voor als ik zou gaan dementeren.
Met de onverdraaglijke gedachte dat ik dan alles weer opnieuw moeten beleven.
Ook die heb ik ingetrokken, omdat ik uiteindelijk vond dat ik zo hard gevochten heb om te leven en dit dan ook nu tot het einde toe wil doen met wat ook komt.
Ik heb al zoveel geleden, dat ik die laatste stappen ook wel kan maken hoe die ook komen.
Waar het ook vaak voorkomt dat als mensen gaan dementeren het al te laat is.
Tegenwoordig laat ik me niet meer zo laat leiden door wat als....of wat er mogelijk allemaal zou kunnen gebeuren met toch al een slecht perspectief als het om ouderenzorg gaat.
Hier op een hoge flat ben ik al 4 keer geconfronteerd met zelfdoding en 1 keer aan de overkant.
Ook in mijn persoonlijke omgeving heb ik het meerdere malen meegemaakt en die zelfdodingen IS geweld ten aanzien van henzelf en alle betrokkenen.
Mensen zijn er om verhuisd.
Toch zou ieder persoon, zoals Milou die ruimte moeten hebben om in bijzijn van andere te mogen sterven i.p.v. een gewelddadige dood met gevolgen voor familie en omstanders.
Als het goed vastgelegde overwogen traject is doorlopen met alle zorgvuldigheid en daar aan voldaan is, eigenlijk niemand het meer in de weg mag staan.
Helaas is het bij wet geen recht.
Het moeilijkste voor de mensen die bevoegd zijn euthanasie toe te passen is dat je een eind maakt aan het leven van een ander, zeker als iemand jong is dat een contradictie kan zijn.
T.a.v. euthanasie met dementie. Dat is zo bij mijn vader gebeurd nu. Hij wilde euthanasie maar het was telkens te vroeg. Tot het te laat was en hij het niet meer mee kreeg allemaal. Nu proberen we hem koste wat kost thuis te laten blijven, met alle gevolgen van dien, aangezien de grootste angst voor hem was om net als zijn moeder dement in een vreemde omgeving te belanden en weg te kwijnen.
Zelfbeschikking is zo'n groot goed, maar heel slecht vastgelegd. Leg je het te goed vast dan kan het zijn dat er te makkelijk in mee wordt gegaan. Leg je het te moeilijk vast dan krijg je onnodig lijden en potentieel suïcide ipv humaan uit het leven mogen stappen.
Ik vind het wel mee hoe jij je recht op leven ook bent gaan zien. Daar kan ik me wel in vinden.
Het kan niet anders dan dat het veel van jullie vergt om hem thuis te zien houden.
De zorg wordt vaak zo algemeen toegepast in verzorgingshuizen dat mensen nog meer hun identiteit, autonomie kwijtraken.
Ik heb lang een demente vriendin bezocht, die wat jaartjes ouder was dan ik en met name haar oudste zoon ging er zo goed mee om.
Ze zat in een verzorgingshuis waar veel niet goed ging in de zorg.
Het was nogal een kunstzinnige dame, en in haar tijd al geëmancipeerde vrouw.
Ze hebben haar vooral nooit laten opsluiten of maatregelen genomen haar binnen te houden, ook al leverde dat soms wel eens problemen op en eigenlijk vond ik dat heel mooi.
Soms kwam ik haar dan tegen in het winkelcentrum, indien nodig bracht ik haar terug.
Het gaf iets een tegenhanger aan de slechte zorg en bezorgde haar nog wat betere momenten, een bepaalde mate van vrijheid wellicht.
Zelfbeschikking is inderdaad een groot goed, maar ook koorddansen.
Sterkte met je vader!
Die persoon was ongeneeslijk ziek, niet enkel mentaal maar ook lichamelijk, en toch was euthanasie zo onwijs moeilijk dat ik niet bang ben dat artsen daar te makkelijk over denken bij het goedkeuren. Er gaat natuurlijk ook een enorme toetsing aan vooraf en ook achteraf nogmaals, dat dat echt wel streng genoeg is (misschien zelfs wel te streng?). Ik ben dan ook niet bang dat mensen euthanasie krijgen die eigenlijk nog wel “te redden” waren geweest met de juiste hulp.
Het is een veel mooier alternatief dan suïcide, een waardig afscheid, waarbij dierbare mensen nog waardig afscheid kunnen nemen, zonder extra slachtoffers (een persoon vinden die succesvol een einde aan het leven heeft gemaakt maakt extra slachtoffers).
Het voelt vreemd om te zeggen, maar ik ben wel blij om te horen dat ik niet de enige ben die de moeite van euthanasie krijgen ervaart. In de media klinkt het bijna alsof ze snoepjes uitdelen.