Overslaan en naar de inhoud gaan
Terug naar Forum Privacy in het strafproces

Achtergrond Witboek

De aandacht voor de privacy van het slachtoffer is de afgelopen jaren toegenomen. Toch wordt die privacy in de praktijk nog lang niet altijd voldoende beschermd. Daarom heeft Slachtofferhulp Nederland op de Europese Dag van het Slachtoffer in 2020 een witboek uitgebracht: Privacy van het slachtoffer; feit of fictie?Dit witboek beschrijft hoe slachtoffers en nabestaanden in de dagelijkse praktijk te maken krijgen met dit onderwerp.

Slachtoffers van misdrijven zijn vaak beschadigd geraakt, lichamelijk en geestelijk. Ook zijn zij vaak bang voor de verdachte, bijvoorbeeld als ze slachtoffer zijn geworden van geweld, stalking of seksueel misbruik. Het is dan extra pijnlijk als in het strafproces de persoonlijke gegevens en soms intieme details in alle openbaarheid worden gedeeld.

Het huisadres van het slachtoffer komt bijvoorbeeld bij de verdachte terecht, namen van slachtoffers worden in de rechtszaal genoemd of de bevindingen uit psychische rapportages komen in het procesdossier. Het kan ertoe leiden dat een slachtoffer zich opnieuw slachtoffer voelt; dit keer door de schending van zijn of haar privacy. Het opgelopen trauma wordt daardoor alleen maar groter, terwijl slachtoffers juist hopen binnen het strafproces bescherming te krijgen.

Slachtoffers willen vaak niet dat anderen weten dat zij slachtoffer zijn. Zij willen graag zelf kunnen beslissen wat zij met de rest van de wereld delen. "Afscherming van slachtoffers is geen luxe of aanstellerij", zegt één van de geïnterviewden in dit witboek. "Het voorkomt dat mensen hun leven lang het etiket slachtoffer opgeplakt krijgen." Ook is het belangrijk dat minderjarige slachtoffers kunnen opgroeien zonder dat zijzelf of hun ouders steeds worden geconfronteerd met hun slachtofferschap.

Dat privacy tijdens het strafproces een groot goed is, blijkt de laatste tijd extra duidelijk uit het feit dat namen van officieren van justitie, rechters en advocaten in grote liquidatiezaken worden afgeschermd. Ook zij willen niet langer dat hun gegevens op straat komen te liggen. Datzelfde geldt vanzelfsprekend voor slachtoffers. Zij willen niet dat de verdachte weet waar zij wonen of dat de omgeving - tot in detail - weet wat hen als slachtoffer is overkomen.

Gelukkig zijn er mogelijkheden om de privacy van het slachtoffer te respecteren, van gedeeltelijke tot volledige afscherming. Dat begint al bij de aangifte. Als slachtoffers hier goed worden geïnformeerd over de mogelijkheden van privacybescherming, kan al veel leed worden voorkomen. Slachtoffers niet met hun eigen naam maar met een nummer aanduiden, delen van de zitting achter gesloten deuren laten plaatsvinden; in dit witboek komen allerlei maatregelen voorbij om zorgvuldig om te gaan met de privacy van slachtoffers. Wettelijk is dat al vastgelegd, maar in de praktijk wordt het nog niet altijd nageleefd.

Voor dit witboek hebben we mensen geïnterviewd die professioneel of als slachtoffer te maken hebben (gehad) met privacybescherming van aangifte tot einduitspraak, en zelfs nog ver daarna. Hun ervaringen vormen inspiratie voor onze aanbevelingen. De maatregelen om aan de privacywensen van slachtoffers tegemoet te komen, zouden standaard praktijk moeten worden en niet afhankelijk mogen zijn van de bereidwilligheid van individuen. De keuze voor privacy geeft slachtoffers enige regie in een toch al turbulente tijd, waarin zij juist de regie over hun leven ongevraagd zijn kwijtgeraakt. Het helpt hen bij de verwerking van het gebeurde. Dat gaat vaak beter als niet de hele wereld kan meegenieten.

Dus wat ons betreft: privacy van het slachtoffer; feit, geen fictie!


Rosa Jansen
Voorzitter Raad van Bestuur
Slachtofferhulp Nederland

Lees hier het Witboek.

 

---------

Het is alleen mogelijk om reacties te kunnen lezen en plaatsen als er ingelogd is op de Slachtofferhulp Community.

Bezig met laden...