#informatief - De helende werking van een open gesprek: Kennismaking met de Living Library

Soms kan de wereld na een ingrijpende gebeurtenis als online oplichting heel klein en eenzaam aanvoelen. Schaamte en onbegrip zorgen er vaak voor dat we ons terugtrekken, terwijl verbinding met anderen juist essentieel is voor herstel. Vandaag wil ik jullie graag meenemen in een bijzonder concept dat inmiddels ook in Nederland voet aan de grond heeft gekregen: de Living Library.

Misschien heb je er al eens van gehoord, of misschien is het volledig nieuw voor je. Hoe dan ook, de filosofie achter dit project sluit prachtig aan bij waar wij hier op de community ook voor staan: luisteren zonder oordeel.

Wat is de Living Library?
Stel je een bibliotheek voor waar je geen papieren boeken leent, maar echte mensen. In de Living Library ‘leen’ je een levend boek voor een open gesprek van ongeveer 20 tot 30 minuten.

Het concept is ontstaan in het jaar 2000 in Denemarken. Het begon op het Roskilde Festival, georganiseerd door een groep jongeren die iets wilde doen tegen het geweld in hun omgeving. Hun motto was simpel maar krachtig: "Don't judge a book by its cover" (Beoordeel een boek niet op zijn kaft). Het doel was om vooroordelen weg te nemen door mensen met elkaar in gesprek te laten gaan die elkaar in het dagelijks leven misschien nooit zouden spreken.

Van Denemarken naar Nederland
Inmiddels is de Living Library een wereldwijde beweging geworden die actief is in meer dan 80 landen. Ook in Nederland organiseert Living Library NL regelmatig evenementen in openbare bibliotheken, op scholen en tijdens festivals.
De ‘boeken’ die je kunt lenen zijn mensen die vaak te maken hebben met vooroordelen of stigmatisering. Denk aan iemand die transgender is, een vluchteling, iemand met een verslavingsverleden, of iemand die leeft met een psychische kwetsbaarheid. Maar het zou net zo goed iemand kunnen zijn die slachtoffer is geworden van een ernstig misdrijf.

Waarom is dit belangrijk voor ons?
Je vraagt je misschien af: "Wat heeft dit te maken met mijn situatie als slachtoffer van online fraude?" Het antwoord ligt in de kracht van het gesprek.
Veel slachtoffers van fraude kampen met gevoelens van schaamte. "Hoe heb ik zo stom kunnen zijn?" is een gedachte die we hier vaak lezen. Het is belangrijk om te blijven benadrukken dat jullie te maken hebben gehad met professionele criminelen. Deze daders zijn dag in, dag uit bezig met het perfectioneren van hun manipulatietechnieken. Het is hun ‘werk’ om jou te misleiden, en daar treft jou geen enkele blaam.

De Living Library leert ons hoe helend een gesprek kan zijn als het gevoerd wordt in een veilige omgeving, vrij van oordelen.
Erkenning: Het uitspreken van je verhaal (of het horen van andermans verhaal) zorgt voor erkenning.
Verwerking: Respectvolle gesprekken werken therapeutisch. Ze halen de ‘zwaarte’ van het geheim af.
Verbinding: Door in gesprek te gaan, merk je dat je niet alleen bent in je menselijkheid en kwetsbaarheid.

Net zoals de ‘boeken’ in de Living Library hun verhaal delen om begrip te kweken, nodigen wij jullie uit om hier op de community – of in je eigen omgeving – te blijven praten. Of je nu je verhaal deelt, of juist even ‘leent’ door naar een ander te luisteren: elk respectvol gesprek is een stapje in het verwerkingsproces.

Persoonlijke ervaring
In Almere, waar ik toen nog woonde, heb ik meerdere keren meegedaan met een Living Library. Zowel als boek, als vrijwilliger. Het gaf me veel voldoening en rust. Vandaar dat ik het hier ook eens memoreer.

Living Library in beeld en geluid: 
https://youtu.be/8LXaiHYw1Y4?si=t_7FbM7hDMYruwU9

Agenda begin 2026

Zaterdag 17 januari 2026
Locatie: Bibliotheek Noordwijk
Tijd: 13:00 – 16:00 uur

Vrijdag 30 januari 2026
Locatie: OBA Oosterdok, Amsterdam
Tijd: 13:00 – 16:30 uur

Zaterdag 21 februari 2026
Locatie: Bibliotheek Houten
Tijd: 13:00 – 16:30 uur

Zaterdag 7 maart 2026
Locatie: Bibliotheek Nijverdal
Tijd: 13:00 – 16:00 uur

Zondag 15 maart 2026
Locatie: Centre Céramique, Maastricht
Tijd: 13:00 – 16:30 uur

Zaterdag 11 april 2026
Locatie: Bibliotheek Mariënburg, Nijmegen
Tijd: 13:00 – 16:30 uur

Tip: Staat jouw regio er niet tussen? De agenda op de website van Living Library NL (https://livinglibrary.nl/) wordt regelmatig aangevuld. Vaak organiseren bibliotheken deze events jaarlijks rond dezelfde tijd, dus als je een editie hebt gemist in 2025, is de kans groot dat hij in 2026 terugkeert.

Mocht je besluiten om te gaan, weet dan dat je nergens aan vastzit. Je kunt ook eerst gewoon even sfeer proeven zonder direct een gesprek aan te gaan.

Weet dat je er niet alleen voor staat.

Met warme groet,
Henk
SHN Community Ambassadeur